ไวรัสสาเหตุของโรคอาศัยอยู่ในตัวเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลได้นานจนกว่าแมลงจะตาย เมื่อไวรัสถูกถ่ายทอดลงไปยังต้นข้าว มันจะใช้เวลาประมาณ 7-14 วัน เพื่อเพิ่มปริมาณและทำให้พืชแสดงอาการของโรคออกมา

อาการของโรคเขียวเตี้ย ที่พบได้คือต้นข้าวจะเตี้ย แคระแกรน ระหว่างเส้นใบมีสีเหลืองอ่อน แตกกอมากกว่าปกติ ใบอ่อนจะแคบเล็กเรียวมากขึ้น ข้าวออกรวงช้า รวงที่ได้จะเล็กและไม่สมบูรณ์

ดังนั้นการควบคุมโรคให้ได้ผลต้องเริ่มตั้งแต่ตรวจดูแมลงเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล ซึ่งจะมาเกาะโคนต้นข้าวบริเวณใกล้น้ำ อาศัยดูดน้ำเลี้ยงต้นข้าวอยู่ในแปลงนา การพ่นสารเคมีควบคุมเพลี้ยชนิดนี้ จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องใช้เครื่องพ่นสารที่สามารถพ่นละอองสารเคมีขนาดเล็กมากๆ จนมองด้วยตาเปล่าเกือบไม่เห็น ละอองสารที่มีขนาดเล็กมากเช่นนี้ จะมีจำนวนละอองต่อพื้นที่จำนวนมากกว่าละอองขนาดใหญ่ และมีน้ำหนักเบากว่า จึงตกลงบนพื้นได้ช้ากว่า โอกาสที่ละอองยาจะสัมผัสตัวเพลี้ยกระโดดที่มีความว่องไวจึงมีมากกว่าและทั่วถึง โดยละอองจะเกาะกับผนังตัวเพลี้ยได้ดีกว่าละอองขนาดใหญ่ที่จะไหลตกลงจากตัวเพลี้ยได้ง่าย

ไวรัสสาเหตุโรคเขียวเตี้ยไม่ติดไปกับเมล็ดพันธุ์ข้าว การระบาดเกิดได้เฉพาะการเป็นพาหะของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลเท่านั้น และการถ่ายเชื้อก็ใช้เวลาเพียง 5 นาที ต้นข้าวที่ปกติก็เป็นโรคได้แล้ว